Trong bối cảnh AI đang toàn cầu hóa, nhà nhà sử dụng AI, người người sử dụng AI. Không nói quá khi nó đang len lỏi vào hầu hết các khía cạnh, lĩnh vực của con người.

Thật ra AI không mới, ngày xưa mình nhớ AI chỉ có thể giao tiếp bằng những ngôn ngữ phức tạp, nhưng bây giờ mọi người có thể trực tiếp “nói chuyện” với AI thông qua giao diện màn hình chat như đang trò chuyện với người bạn, thậm chí cô bán hàng ngoài chợ cũng biết sử dụng AI. Và ngạc nhiên thay, kết quả nó trả lại càng ngày càng thông minh và sát với câu hỏi mà bạn yêu cầu.

Vậy câu hỏi đặt ra, bạn có đang sử dụng AI trong công việc? Hoặc một câu hỏi mang tính bao quát hơn, bạn đang ở tầng tư duy nào khi nhắc đến AI.

Hôm nay mình sẽ đi sâu vào để cùng tìm hiểu về mô hình 5 cấp độ làm chủ AI này nhé.

Cấp độ 1: Nhận biết AI

Mình nhớ hồi lúc còn đi làm ở một công ty chuyên về phát triển sản phẩm, CEO đã có đề cập đến sự xuất hiện của ChatGPT vào năm 2020, nhưng lúc ấy ChatGPT vừa mới ra đời, mình nhớ là chưa mở quyền access cho Việt Nam nữa, cần có account đăng ký ở Mỹ mới được truy cập vào sử dụng.

Lúc ấy mình cũng chưa có nhận thức được sự ảnh hưởng của nó trong cuộc sống, nhưng rồi khi càng ngày các model ra sinh ra và cộng đồng bắt đầu nói về nó nhiều hơn. Đỉnh điểm, mình nghe được podcast của một chuyên gia giáo dục nói chuyện với AI để làm podcast,

Mình nghĩ: “Chà, AI sao mà nó trả lời, đối đáp như một người thật được nhỉ?”

Bắt đầu mình có nhận thức được rằng, AI nó đang tiến hóa đến mức có thể hiểu được yêu cầu và đưa ra những phản hồi dựa trên yêu cầu khá chính xác và hài lòng. Đến khi ChatGPT mở quyền truy cập cho VN, mình đã bắt đầu thử chat với nó xem sao, và mình thực sự ngạc nhiên khi nó trả lời như một người thật.

Cho đến hiện nay là 2025 rồi, vô số AI được ra đời với các ông lớn sừng sỏ như OpenAI (ChatGPT), Google (Gemini), Deepseek (China), Grok của Elon Musk,… và không ngừng ra thêm những model mới.

Nhưng mình nghĩ, đối với mỗi chúng ta là những người đang thừa hưởng những công nghệ AI, có lẽ chúng ta không cần thiết phải quá fomo (sợ bị bỏ lỡ), bởi vì càng fomo thì sẽ càng bị “lú” vì công nghệ là thứ không ngừng thay đổi mà! Cho nên cứ từ từ mà thưởng thức ^^

Ở vị trí của mỗi chúng ta là người dùng AI, có lẽ chúng ta nên cần nhận biết được rằng AI đang thực sự tác động đến hầu hết những lĩnh vực trong cuộc sống & công việc. Chỉ khi chúng ta chấp nhận nó đang tồn tại và ảnh hưởng đến cuộc sống cả hiện tại & tương lai, chúng ta mới có cái nhìn đúng đắn về AI và dần dần chinh phục nó.

Cấp độ 2: Ứng dụng AI

Khi đã nhận thức được tầm quan trọng và sự ảnh hưởng của AI trong các công việc rồi, thì đây có lẽ là cấp độ tiếp theo bạn sẽ tiến tới - ứng dụng AI cho những tác vụ cơ bản. Hãy đối xử với AI như một người bạn và trò chuyện với nó, thử đưa ra vài tác vụ cơ bản với nó để xem nó làm được gì cho bạn đã. Thường thì ai cũng sẽ nghe đến ChatGPT - vì nó trở nên quen thuộc rồi, giống như giờ bạn kêu “đi Grab” không chứ có kêu “đi Be” hay “đi XanhSM” đâu 😂

Nếu bạn muốn thử trải nghiệm nhiều model khác nhau, bạn có thể tham khảo hệ thông mình đang có tên là Sobobot. Hệ thống này sẽ có thể giúp bạn trải nghiệm chat với AI, tạo con “trợ lý AI” bằng nhiều model như ChatGPT mới nhất là o4 hoặc Gemini Flash 2.0, hoặc thậm chí có thể sử dụng Claude Sonnet. Cứ xài trước rồi sau đó hẳn quyết định chi tiền cho chúng để tiết kiệm chi phí, và thậm chí phí rẻ hơn cả ChatGPT hàng tháng nữa.

Ví dụ như bạn là một content marketing, bạn muốn ứng dụng AI vào công việc để giúp tiết kiệm thời gian và tối ưu công sức của mình để hiệu quả và năng suất hơn. Bạn có thể tạo một con trợ lý AI chuyên biệt cho việc lên ý tưởng dựa trên sản phẩm của bạn, một con chuyên gợi ý content planner dựa theo pillar của doanh nghiệp, và một con chuyên lên outline bài viết nội dung hấp dẫn, thu hút khách hàng tiềm năng,…

Mình muốn gọi nó là trợ lý hoặc trong thuật ngữ quốc tế gọi là Agent, bởi vì mình không muốn mang tư duy AI làm tất cả mọi thứ (nó rất nguy hiểm), bạn phải nhảy vào kiểm chứng và quan sát nó thì mới có thể đưa ra output phù hợp nhất cho bạn.

Hoặc một ví dụ khác, mình đang xây dựng một con chatbot AI cho một chuyên gia giúp để giúp họ thực hiện những tác vụ liên quan đến hành chính, như viết email, viết thư mời để tiết kiệm thời gian tập trung vào công việc chuyên môn.

Đó là cấp độ mà khi chúng ta nhận biết và ứng dụng AI vào quy trình cơ bản, nó sẽ trở thành một trợ lý đắc lực hỗ trợ cho công việc của bạn rất tốt.

Nếu bạn muốn trải nghiệm hệ thống Solobot thì có thể truy cập tại đây.

Cấp độ 3: Tích hợp AI

Đến với cấp độ số 3, sau khi bạn đã thấy được hiệu quả của việc ứng dụng AI vào những công việc cơ bản rồi, bây giờ bạn sẽ thiết kế những con trợ lý lại với nhau và tạo cho chúng một quy trình nhất định để nó làm việc cách tự động.

Bạn có thể tham khảo AI Workflow trên Solobot, nó bao gồm những trợ lý mang những nhiệm vụ cụ thể khác nhau, thực hiện tác vụ riêng và phối hợp chúng thành một quy trình (AI Workflow) để gia tăng hiệu quả trong các hoạt động cốt lõi của bạn.

Ví dụ như bạn đang cần xây dựng một bảng kế hoạch kinh doanh, bạn muốn quy trình từ việc nghiên cứu đối thủ, phân tích SWOT, đưa ra insight, gợi ý actions, và thiết lập kế hoạch triển khai,… Những con AI Agent sẽ mang trong mình những nhiệm vụ và thực hiện theo sự phân công của bạn đã thiết lập.

Ngoài ra bạn cũng có thể áp dụng tích hợp AI vào từng phòng ban khác nhau, như từ việc quét CV của ứng viên, đưa ra những CV phù hợp, cho ứng viên trả lời những câu hỏi được set up sẵn để sàng lọc thêm lần nữa, rồi cho AI xác định ứng viên dựa theo văn hóa công ty, từ đó bạn có thể gia tăng chất lượng đầu vào của CV và tìm kiếm ứng viên phù hợp với công ty.

Case study thực tế

Mình có dịp tham dự sự kiện AI Business Revolution, anh CEO Tony Dzung trực tiếp cầm điện thoại demo trên sân khấu hội trường một con chatbot AI có khả năng thực hiện mọi tác vụ chỉ từ việc ghi âm nói cho con bot đó nghe qua Telegram. Con bot đó sau khi nhận câu lệnh từ anh Tony, lập tức vào hệ thống ERP để tìm kiếm thông tin khách hàng qua SĐT mà ảnh chỉ định, sau đó AI phân tích những yêu cầu đầu vào bao gồm thông tin khách hàng, nỗi đau, nhu cầu,… và trả ra kết quả dựa theo câu lệnh, mọi công đoạn chỉ mất đâu đấy 1-2 phút, thậm chí nó còn hỗ trợ viết email luôn. Thực sự rất nhanh và hiệu quả, lại đưa ra kết quả dựa theo nhu cầu của người khách hàng đang cần nữa chứ!

Cấp độ 4: Tùy chỉnh AI

Đến với cấp độ này, mình tin rằng bạn đã trở thành một trong những đơn vị tiên phong đi đầu ứng dụng AI trong các tổ chức, văn hóa AI cũng đã được phổ cập đến từng bộ phận hoặc từng nhân viên trong các phòng ban rồi. Đây là lúc bạn sử dụng AI để “may đo” làm sao để vừa vặn với doanh nghiệp của mình. Hơn nữa, bạn có thể ứng dụng nó để tạo ra những giải pháp độc đáo và có thị trường riêng.

Giống như LovinBot - một hệ thống AI White-label mà agency của mình có cơ hội hợp tác để phát triển cho end user (người dùng cuối). Anh CEO đã tận dụng làn sóng AI để tự tìm ra hướng đi mới cho mô hình kinh doanh của mình. Khi đã “nằm gai nếm mật” đủ lâu, mình nghĩ ít nhiều cũng sẽ có hướng đi riêng khi đã “hấp thụ” đủ nội lực của 3 level phía trên. Đó là một cách diễn giải để bạn dễ hiểu hơn về cấp độ 4 này.

Cấp độ 5: Dẫn dắt AI

Mình chưa nằm trong cấp độ này nên cũng không thể “múa rìu qua mắt thợ” được, nhưng mình nghĩ ở cấp độ này bạn hoàn toàn nghiên cứu các thể loại model AI riêng để dẫn dắt thị trường và dẫn dắt người dùng như những công ty big-tech lớn trên Thế giới như OpenAI hay Google.

Thôi thì cái gì khó mình thử nhờ AI hỗ trợ xem sao, mình thử đưa cho con Grok của anh Musk định nghĩa cấp độ này thử thì nó nhận định như sau:

“Ở cấp độ cao nhất, bạn không chỉ là người dùng hay người sáng tạo với AI mà còn là người tiên phong, định hướng cách công nghệ này phát triển. Bạn có thể nghiên cứu, đặt ra chuẩn mực, hoặc tạo ra những đột phá ảnh hưởng đến cả thế giới.”

Ví dụ cho bạn dễ hiểu hơn, cấp độ này giống như bạn đã trở thành một đầu bếp đẳng cấp Thế giới, bạn hoàn toàn có thể chế biến thức ăn theo công thức riêng và dạy chúng cho những đầu bếp khác để họ đi theo.

Cấp độ này mình nghĩ chỉ thuộc về những ông lớn big-tech thôi nên chúng ta cũng không nên quá quan tâm, việc của mình cứ cập nhật các model mới và làm chủ thật tốt cấp độ 2 & 3 thôi cũng đã đủ tạo ra sự khác biệt rõ rệt trong công việc và cuộc sống rồi.

Nếu bạn muốn thiết kế một con bot trợ lý dành riêng cho mình để phục vụ công việc, bạn có thể liên hệ với mình qua đây nhé, mình sẽ hỗ trợ bạn hết mình:

Cảm ơn bạn đã đọc đến đây.

Thân mến,

Thiên Phúc.